Zee en wind vreten Keizer Karels bolwerk in Vlissingen op, 1,3 miljoen uitgetrokken voor opknapbeurt

Afgebrokkelde platen, scheuren, roest en graffiti; de zeewind en het Westerscheldewater hebben het Vlissingse Keizersbolwerk niet gespaard. In 2010 werd het markante bouwwerk al gerestaureerd, nu is er een grondige onderhoudsbeurt nodig. Waterschap Scheldestromen trekt er 1,3 miljoen euro voor uit, meldt Omroep Zeeland.

Wie kent de plek waar het standbeeld van Michiel de Ruyter en het markante rode vuurtorentje in Vlissingen naast elkaar staan niet. Voor veel mensen was en is het nog steeds de plek aan het einde of het begin van een ‘rondje Boulevard’. Het Keizersbolwerk is ‘een eeuw of vier terug’ aangelegd, vertelt historicus Ad Tramper. De Spaanse keizer Karel de Vijfde liet het bolwerk bouwen om de stad en de ingang van de Westerschelde te bewaken tegen de Fransen. Fort Rammekens is toen aangelegd en de eerste aanzet voor een bolwerk. “Het was eigenlijk een soort borstwering, je moet dat zien als een soort muur. Twee eeuwen verder, in de Franse tijd, maken de Fransen er een soort Kazematten van. Daarvoor was het een borstwering met een waterpoort en daarachter kon je je verschuilen.”

Bakkerij

In de Kazematten konden troepen verblijven, voorraden werden er opgeslagen en er zat ook lange tijd een enorme bakkerij in waar dagelijks bijna 5.000 broden gebakken konden worden. “De oudere Vlissingers kennen de schoorstenen nog wel die boven het wegdek uitstaken hier op het Keizersbolwerk. Die zijn in de oorlog weggehaald door de Duitse bezetter’, vertelt Tramper.

De ligging van het bouwwerk, dwars op de zuidwestenwind die Vlissingen vaak teistert, zorgt ervoor dat nieuwe opknapwerkzaamheden nodig zijn aan het Keizersbolwerk. Het metselwerk is aangetast, er zitten scheuren in de muren en grote stukken steen die bovenop de wering liggen zijn afgebroken. Ook zijn de muren een populaire plek voor graffitispuiters.

Geen restauratie

In 2010 was de toestand van het bolwerk dermate slecht dat er echt een restauratie nodig was en is uitgevoerd. Een restauratie is nu niet aan de orde, zegt projectleider Luuk Frijters: “We gaan nu onderhouden om het in stand te houden. Het is minder ingrijpend dan een restauratie. We pakken alleen het noodzakelijke aan om de levensduur van het monument te verlengen.” Het Keizersbolwerk moet er na de opknapbeurt weer 15 jaar tegen kunnen.

De opknapbeurt moet plaatsvinden buiten het stormseizoen, vertelt Frijters: “Daarom beginnen we in april 2025. Het is dan de bedoeling dat we voor 1 oktober klaar zijn.” Dat wordt best een opgave omdat de buitenmuur van het bolwerk pal aan de Westerschelde ligt. Weersomstandigheden kunnen dus invloed hebben op het werk. “We kunnen aan de binnenkant en bovenop het Keizersbolwerk nog wel langer dan oktober doorwerken”, volgens de projectleider. “Maar de buitenkant moet gewoon klaar zijn voor het stormseizoen.”

Kazematten

De Kazematten, de ruimtes onder het bolwerk, zijn ook nog een zorgenkindje voor het waterschap. Een aantal van die ruimtes worden gebruikt door het MuZEEum in Vlissingen, maar de muren van het bouwwerk zijn in slechte staat en daarom kan de veiligheid voor bezoekers niet worden gegarandeerd. Daar wordt nog naar een andere oplossing voor gezocht.

Dit is een bericht van Omroep Zeeland.

Het Keizersbolwerk (foto: Omroep Zeeland)