Krappe meerderheid gemeenteraad Vlissingen stemt voor excuses slavernijverleden

De gemeenteraad van Vlissingen wil dat het college van B&W excuses aanbiedt voor het slavernijverleden van de stad. Het raadsvoorstel werd met een kleine meerderheid (14 tegen 12 stemmen) aangenomen. Doorslaggevend was een aanvullend voorstel van SGP-fractievoorzitter Lilian Janse. De initiatiefnemers van het oorspronkelijke voorstel, ChristenUnie, SP, GroenLinks, PvdA en D66 stemden voor. Ook de Lokale Partij Vlissingen (LPV) steunde het voorstel. Lillian Janse maakte uiteindelijk het verschil.

Voorafgaand aan het debat sprak Margaret Koster, inwoonster van Vlissingen en nazaat van een tot slaafgemaakte: “Waarom moet ik zoveel woorden gebruiken om aan te geven dat excuses belangrijk zijn?”, begon ze haar verhaal. “Bedenk als je koffie drinkt of kruiden gebruikt in de keuken waar deze producten vandaan komen. Hoe ze ooit op plantages zijn geoogst door mensen die als handelswaar werden gebruikt. We vragen geen financiële genoegdoening. Gebruik dat geld liever voor een kenniscentrum in deze stad over slavernij. Excuses aanbieden is een stap voor alle Vlissingers om de gezamenlijke toekomst tegemoet te zien.”

Teleurgesteld

Daarna was het woord aan de gemeenteraad. Pieter-Jan Mersie (ChristenUnie), initiatiefnemer van het voorstel: “Vlissingen speelde een grote rol in de slavernij, dat is historisch op verzoek van de gemeenteraad in een rapport vastgelegd. Maar wat betekent die constatering zonder excuses?”

Priscilla Kuipers (SP) toonde zich teleurgesteld over het college van B&W: “Ik hoopte dat het college zelf het initiatief voor de excuses had genomen. Ik vind het triest dat de raad dit moest doen. Ik zou me schamen als het voorstel geen meerderheid haalt. Wat gaat u dan doen als college?”

Eigen tekortkomingen

Lilian Janse (SGP): “Wij hebben moeite met het aanbieden van excuses, want het huidige gemeentebestuur heeft part noch deel aan de slavenhandel gehad. Daarom willen wij een ander voorstel doen, waarin wij onze eigen tekortkomingen onder ogen zien en excuses aanbieden voor zaken waar we zelf voor verantwoordelijk waren en waarbij we niet hebben ingegrepen.”

Holle frase

Kris van Wezel (50PLUS) vond excuses een holle frase: “Het ligt achter ons. Ik richt me liever op het heden en de toekomst. Daarom pleit ik voor de oprichting in de stad van een monument en een huis tegen onrecht.” In de tweede termijn constateert Van Wezel dat geen enkele andere partij het over zijn voorstel had gehad. “Ik ga er dan ook geen moeite voor doen.”

Toen kwam de hoofdelijke stemming. Cor Tromp (SGP) liet weten dat hij, ondanks dat de raad het voorstel met de tekst van zijn partij had aangevuld, toch tegen zou stemmen. SGP-fractievoorzitter Lilian Janse stemde daarentegen voor. Ook de POV was verdeeld. Ruud Kleefman bleek voor, Annemarie Geerink tegen.

Onderzoek slavernijverleden

In juni 2021 is er in opdracht van de gemeente Vlissingen een rapport uitgebracht, “Het Slavernijverleden van Vlissingen”. Daarin is vastgesteld dat Vlissingen een belangrijke rol in de slavenhandel had. Zo was zo’n 25 procent van de economie van Vlissingen in de periode van 1760 tot 1785 direct of indirect verbonden met de Trans-Atlantische slavenhandel.

200 slavenschepen

Onder de slavenhandelaren waren diverse schepenen (=wethouders) van Vlissingen. Tussen 1750 en 1780 vertrokken er meer dan 200 slavenschepen uit Vlissingen, die zo’n 60.000 Afrikanen als slaaf inscheepten in West-Afrika. Daarmee was de Scheldestad met afstand koploper in de Nederlandse slavenhandel.

De gemeenteraad van Vlissingen (foto: Omroep Zeeland)