POV: ‘al miljoenen besteed, maar nog geen gezondheidscentrum gebouwd’

Oppositiepartij POV heeft veel vragen aan het college van B en W over de besteding van gelden vanuit het compensatiepakket Wind in de Zeilen. Er was vier jaar geleden 5 miljoen euro beschikbaar voor de realisatie van drie gezondheidscentra in Vlissingen. Die centra zijn er nog niet, maar er is al behoorlijk wat geld uitgegeven.

Wind in de Zeilen (WIZ) is het compensatiepakket voor het niet doorgaan van de bouw van een marinierskazerne in Vlissingen. Met dit geld kan Vlissingen doelen realiseren, waaronder de bouw van drie kerngezondheidscentra in de gemeente. In deze centra zouden meerdere vormen van zorg en ondersteuning onder één dak samen komen. Bedoeling is dat er in elk geval een Kerngezondcentrum in de Machinefabriek komt. Daarover praat de gemeente nog met huisartsenpraktijk De Getijden.

Netwerk van gezondheidscentra

“Passend bij de lokale en regionale ontwikkelingen en ambities willen de betrokken partijen met financiële stimulans vanuit WIZ een netwerk van drie innovatieve gezondheidscentra realiseren”, schreven de samenwerkende partijen in 2020. Per centrum worden 10.000 tot 20.000 inwoners bediend, de optimale schaalgrootte voor een gezondheidscentrum”.

Er was vanuit WIZ 5 miljoen euro beschikbaar voor de drie gezondheidscentra. Dat geld is in november 2021 aan het ministerie van VWS verstrekt aan zorgverzekeraar CZ. Er waren onder meer een regiegroep en een stuurgroep geformeerd. In die laatste hebben ook twee wethouders zitting. De vraag waarom CZ de subsidie aanvroeg is ook niet duidelijk beantwoord, zegt POV.

‘Doelloos’

POV is sinds mei 2024 al bezig geweest met het lezen van de rapportages en in beeld brengen van alle ontwikkelingen, vertellen fractievoorzitter Pim Kraan en burger-commissielid Dita Daalmeijer. “Het doel is niet bereikt, het proces was doelloos, er was geen plan, er was geen budgetbewaking, er was geen controle”, concludeert de oppositiepartij nu. De gemeenteraad werd volgens POV niet meegenomen, niet geïnformeerd en niet geraadpleegd. Er is zo’n 2,5 miljoen euro uitgegeven, maar er ligt alleen een aan een door een bureau ontwikkeld ‘huisvestingsconcept’ (ontwerp), dat 173.000 euro kostte.

Originele doelstelling

Kraan: “Er is misschien nog 2 miljoen euro over. Laten we dat besteden aan de realisatie van een gezondheidscentrum. De planning is niet gehaald en de originele doelstelling is gaandeweg om volstrekt onduidelijke redenen drastisch veranderd. Wat er met de overige 2,8 miljoen is gebeurd staat in het overzicht, maar een inhoudelijke onderbouwing, of verklaring heeft ons, ondanks meerdere vragen daarnaar, nooit bereikt.” De opzet en doelstelling van gezondheidscentra kan POV best onderschrijven. Maar de centra hadden er in de ogen van de partij al kunnen zijn.

Inhoudelijk concept

POV stelde al twee maal artikel 34-vragen en voerde naar aanleiding daarvan in november vorig jaar een gesprek met wethouder en ambtenaren. In de periode 2021 tot 2024 stond de bouw van de huisvesting gepand en zouden afspraken worden gemaakt met verhuurders en ontwikkel- en ontwerprondes volgen. Ook stond de officiële ingebruikname al gepland.

POV concludeert nu dat gaandeweg is gekozen voor het uitwerken van het inhoudelijk concept ‘Kerngezondcentra’, in plaats van voor de daadwerkelijke bouw van bijvoorbeeld een bedrijfsverzamelgebouw. Volgens de stuurgroep zou er dan sprake zijn van ongeoorloofde staatssteun, als de gemeente daadwerkelijk zelf zou gaan bouwen. POV bestrijdt dat.

Vragen en onduidelijkheden

De vragen die POV vorig jaar stelde werden in november beantwoord. De beantwoording van deze vragen, samen met het rekenkamerverslag waren voor de POV aanleiding om met name dit onderdeel van WIZ op de gemeenteraadsagenda te plaatsen. “Er zijn veel vragen en onduidelijkheden over de wijze waarop de gemeenteraad over WIZ in het algemeen en over de gezondheidscentra in het bijzonder werd en wordt betrokken en geïnformeerd”, schrijft de partij. Meer dan twee jaar later is er nog geen een gezondheidscentrum gehuisvest en is er alleen een concept (ontwerp) overhandigd aan ‘partijen’, concludeert POV uit de voortgangsrapportages.

Wetenschappelijke onderbouwing

De partij valt ook over het feit dat de aanvankelijk geformuleerde doelen gaandeweg zijn veranderd. Daarnaast zou er tot en met april 2024 al 425.759 euro zijn uitgegeven aan ‘communicatie’. Ook wilden de samenwerkende partijen een wetenschappelijke onderbouwing van het concept kerngezondheid. Er was 400.000 euro voor beschikbaar. Daarover is gesproken met de HZ, University College Roosevelt en de Erasmus Universiteit, maar die onderbouwing bleek niet haalbaar en erg kostbaar.

Leergang leiderschap

Er zou volgens de opgevraagde stukken ook 245.196 euro zijn uitgegeven aan een leergang ‘leiderschap’, die op maat zou zijn gemaakt door Erasmus Medisch Centrum. POV wil graag weten voor wie die leergang bedoeld was. “De interne leiders/ambassadeurs van de participanten hebben deelgenomen. Zij zijn de cultuurdragers van het concept. Hun leertraject heeft bijgedragen aan de verdere inhoudelijke invulling in de praktijk. Wij hebben hier geen verdere inhoudelijke informatie over”, staat er in de voortgangsrapportage.

Ondoorgrondelijk

In de rapportage komt nogal wat ondoorgrondelijk taalgebruik voor. Voor digitaliseringsprojecten was 1,2 miljoen euro begroot, maar slechts 135.000 euro uitgegeven. “Digitaal is normaal en daarom een leidend principe van Kerngezond. Kerngezond implementeert alleen. Daarvoor wordt projectcapaciteit ingehuurd”, citeert POV. De partij wil graag weten hoe de resterende ruim 1 miljoen euro zal worden uitgegeven. Bij het hoofdstuk business cases en onderzoek citeert POV: Doelstelling is dat voor de meeste interventies die geïmplementeerd worden business cases op te stellen. Dit gebeurt dermate efficiënt dat het budget nog ruim beschikbaar is.”

Controlerende taak

De opzet en doelstelling van gezondheidscentra ziet POV best zitten. De centra hadden er in de ogen van de partij al kunnen zijn. Wat vooral steekt, is dat de gemeenteraad zijn controlerende taak niet naar behoren kan uitvoeren, zeggen Kraan en Daalmeijer. De gemeenteraad wordt niet actief geïnformeerd over de voortgang. Inzicht in uitgaven en verantwoording kreeg POV niet. Genoemden uitgaven, bijvoorbeeld de 245.196 euro voor de leergang ‘leiderschap’, kunnen ze nergens terug vinden.

POV hoopt met de vragen ook de andere partijen in de gemeenteraad mee te krijgen.

Een van de Kerngezondcentra is in de Machinefabriek gepland (foto: Peter Urbanus)