Ontslagen UCR-prof: ‘Aan weer in de VS wonen, denk ik niet’

Staan we voor een nieuwe gouden eeuw, wanneer Amerikaanse wetenschapper het land ontvluchten en voor Europa kiezen? Ex-UCR-professor John Friedman vindt het een interessant gedachte maar vraagt zich af of ook Nederland ervan profiteert.

75 procent van de Amerikaanse academici zegt het land te willen verlaten. Aldus een enquete van het wetenschappelijk blad Nature. Aanleiding, de politiek van Trump. Voor de EU reden om te proberen de Amerikanen binnen te hengelen. Nederland en Zeeland waren in de zeventiende eeuw ook goed met een instroom van gevluchte buitenlandse wetenschappers. Gaan we een nieuwe gouden eeuw in?

Ik kom er nog wel maar dat zijn bezoekjes aan de familie. Aan er weer gaan wonen, denk ik niet” Professor John Friedman

,,Een interessante gedachte”, vindt de antropoloog. ,,In het Verenigd Koninkrijk proberen ze ook Amerikaanse wetenschappers te lokken. Dat zal daar meer succes hebben omdat daar het taalprobleem niet speelt.”

Dr. John Friedman (56) werd in februari ontslagen bij de reorganisatie bij de UCR. De antropologie-professor zoekt sindsdien op social media een publiek voor zijn colleges. Friedman is afkomstig uit Missouri maar aan een terugkeer naar de VS denkt hij niet. ,,Ik woon er sinds de jaren negentig niet meer. Ik kom er nog wel maar dat zijn bezoekjes aan de familie. Aan er weer gaan wonen, denk ik niet.”

Vanaf een veilige afstand volgt hij het nieuws in zijn vaderland. Met stijgende verbazing ziet hij de snelle veranderingen. ,,Vooral de snelheid verbaast me. Als iemand me een half jaar geleden had gezegd dat gemaskerde mensen, studenten arresteren en zonder een vorm van proces vastzetten. Ik had het niet geloofd, ik had je voor gek verklaard.”

Mafia
,,Je ziet hoe het hoger onderwijs wordt aangevallen. Je kun niet meer doceren wat je wil of je eigen kijk op je discipline hebben. Trump en consorten bepalen wat je kunt zeggen en welke vragen je mag stellen. En iedere dag weer iets nieuws, je krijgt niet eens de tijd om naar adem te happen.” Toch blijft de aanhang van Trump groot, weet hij. De problemen van de universiteiten, zijn niet de problemen van de Amerikaanse arbeider die voor Trump koos.

,,Amerikanen die op Trump stemden zijn helemaal niet bezig met klimaatproblemen of genderdiscussies. Ze zijn bezig met werk en hun eigen financiële situatie. Veel hebben drie baantjes om rond te kunnen komen. Ze denken daaraan, aan hun werk, hun eigen huis en hun eigen gezin. Er is een verminderde gemeenschapszin; dat je beseft dat je deel uitmaakt van iets groters. Daarom zien velen ook niet de waarde van de studies op universiteiten die niet over die zorgen handelen.”

Nederland wil ze trouwens niet eens”

Hoewel hij denkt dat er best Amerikaanse wetenschappers te verleiden zijn hun carrière in Europa voort te zetten, vraagt hij zich af of Nederland er ook van zou profiteren. ,,Nederland wil ze trouwens niet eens.” Friedman refereert aan de Wet Internationalisering in Balans die het gebruik van andere talen dan Nederlands terug wil brengen. ,,Die beweging past niet goed bij het aantrekken van Amerikaanse wetenschappers naar Nederlandse universiteiten.”

Momenteel is hij nog zoekende na zijn ontslag. ,,In mijn vakgebied is niet veel vraag. Denk aan één vacature, eens in de vijf jaar in de Benelux. Mijn discipline is niet populair deze dagen. Wij antropologen stellen het soort vragen dat de huidige situatie bekritiseert of uitdaagt. Dus degenen die profijt hebben van hoe de situatie nu is, zouden liever zien dat we ons onder een grote steen verstoppen.”

Friedman zoekt momenteel zijn publiek in de virtuele ruimtes van Tiktok en Facebook. Sinds hij niet meer kan doceren in het oude stadhuis van Middelburg doet hij dat online. ,,En je zou denken dat op een platform als Tiktok je geen interessante discussie zou hoeven verwachten, het tegendeel is waar.”