Onderzoek Jantje Beton: kinderen spelen minder buiten in verstedelijkte omgeving

De helft van de kinderen in wijken met weinig groen speelt nooit of bijna nooit buiten zonder volwassene in de buurt, zo maakte Jantje Beton onlangs bekend. De gemeente Middelburg zegt actief te werken aan een omgeving met veel groene speelplekken, beweegroutes en ontmoetingsplekken.

Stichting Jantje Beton zet zich in voor buitenspeelplekken door kinderen. De stichting heeft landelijk onderzoek gedaan naar het verband tussen verstedelijking en sport en spel buiten door kinderen. Kinderen in wijken met weinig groen geven vaker als reden om niet buiten te spelen dat er te weinig dingen te doen zijn buiten. Ouders in wijken met weinig groen geven vaker aan dat hun kind niet buiten speelt, vanwege onveilig verkeer en sociale onveiligheid. Maar liefst een op de zes ouders in wijken met weinig groen heeft vaak het gevoel dat het buitenspelen van hun kind gevaarlijk is. In wijken met veel groen is dat een op de 17. Een behoorlijk verschil dus.

Vaker buitenspelen

Verder spelen kinderen in niet stedelijke gebieden drie uur per week meer buiten dan het gemiddelde kind en ook spelen ze beduidend vaker buiten zonder dat er een volwassene in de buurt is, blijkt uit het onderzoek. Ook kan bijna de helft van de kinderen in niet verstedelijkt gebied zelf bepalen of ze buiten gaan spelen. De helft van de kinderen in verstedelijkt gebied heeft juist het idee dat buitenspelen soms gevaarlijk is, terwijl dat in niet verstedelijkt gebied met 35 procent aanzienlijk lager ligt. Tenslotte hebben ook ouders van kinderen in sterk verstedelijkt gebied veel vaker het idee dat buitenspelen gevaarlijk is.

Middelburg

Cijfers per regio heeft Jantje Beton niet. Maar de gemeente Middelburg vindt spel en sport erg belangrijk, zegt een woordvoerder. “Tussen 2000 en 2006 is een structuur van speel en sportplaatsen aangelegd, die ervoor zorgt dat er voor de Middelburgse jeugd een goed bereikbare speel of sportplek is. Ondertussen zijn de stad, haar (demografische) samenstelling en de wensen vanuit onze inwoners veranderd. Anno 2024 wordt deze structuur daarom herzien en aangevuld met groene speelplekken, beweegroutes en ontmoetingsplekken.”

Bewegen, ontmoeten, sporten, spelen

Op dit moment is de gemeente Middelburg bezig met het opstellen van een visie op BOSS (bewegen ontmoeten sporten en spelen) in de openbare ruimte, inclusief een uitvoeringsprogramma om het aanbod af te stemmen op de vraag van de inwoners. “Afgelopen jaar hebben we alle plekken op een rij gezet en de inwoners hier ook over bevraagd via een enquête en door rondgangen met basisschoolleerlingen, jongeren en ouderen”, zegt de woordvoerder. “Daarna is een verdiepende sessie georganiseerd om met verschillende disciplines en welzijnsorganisaties het onderwerp verder uit te diepen. Het plan zal dit jaar worden afgerond en in 2025 beginnen we met de uitvoering. Bij de uitvoering gaan per wijk of buurt nog gerichter het gesprek aan in de buurt over definitieve keuzes.”

Druk op openbare ruimte

De druk op schaarse ruimte speelt ook in Middelburg. Daarom probeert de gemeente de koppeling met meerdere uitdagingen te leggen. “Denk aan steeds warmer wordende steden. Door een netwerk van groene speel en ontmoetingsplekken kun je ook verkoeling bieden”, laat de gemeente weten. “Dezelfde plekken kunnen ook water bufferen bij hevige neerslag en het groen kan inspelen op een afnemende biodiversiteit.” Daarnaast worden via het lokaal preventieakkoord en het lokaal sportakkoord initiatieven van inwoners gestimuleerd en financieel ondersteund die gezondheid en bewegen onder inwoners stimuleren.

De speeltuin in de Middelburgse Stromenwijk (foto: Peter Urbanus)