Eerste KNIL-embleem bij graf Molukse KNIL-soldaten onthuld

Burgemeester Bas van den Tillaar van Vlissingen onthulde vrijdagmorgen 17 januari samen met vertegenwoordigers van de Molukse wijkraad Oost-Souburg het eerste markeringspaaltje met het KNIL-embleem. Dat gebeurde bij het graf van Petrus Telehala op de begraafplaats Oost-Souburg, samen met diens zoon Alex Telehala.

Per 1 januari 2023 heeft de gemeente Vlissingen de graven van Molukse KNIL-militairen in Oost-Souburg en Vlissingen een bijzondere cultuurhistorische status gegeven, waardoor deze graven niet meer geruimd zullen worden. Een volgende stap is nu om de graven ook als zodanig herkenbaar te markeren. Vrijdagochtend 10 uur verzamelde een gezelschap van familie en vertegenwoordigers van de Molukse wijkraad Oost-Souburg en de gemeente op de begraafplaats.

Petrus Telehala

Bij het graf van Petrus Telehala, die in 1992 overleed, staat nu een embleem van het voormalige KNIL, het Koninklijk Nederlands Indisch Leger. Duizenden Molukse mannen dienden als militair in het KNIL en namen deel aan de Politionele Acties, tijdens de onafhankelijkheidsstrijd van Indonesië kort na de Tweede Wereldoorlog. Na de onafhankelijkheid van Indonesië kwamen zij met hun gezinnen naar Nederland, in de verwachting dat dat tijdelijk zou zijn. Maar ze gingen niet terug en de door Nederland beloofde steun bij het stichten van een eigen staat bleek een leugen.

Niet onder een appelboom

Zijn nu 78-jarige zoon Alex Telehala hoorde weinig over de strijd in Indonesië, waar zijn vader mee vocht voor Nederland. “Mijn vader was niet zo’n verteller”, zegt hij. “Maar hij zei altijd dat niet onder een appelboom wilde worden begraven. Daarmee bedoelde hij dat hij terug naar huis wilde.” Jos Tomasowa (68) was namens de Molukse wijkraad in Oost-Souburg aanwezig. Zij is geboren in het Vlissingse Havendorp “Mijn opa diende eveneens in het KNIL. Hij verwachtte ook dat we maar tijdelijk hier zouden zijn. Er stond altijd een koffer klaar. Maar mijn ouders spraken Nederlands en hebben tien kinderen grootgebracht.”

Herinneringsplaquette

Tomasowa herkent het zwijgen van de oudere generatie. Het doet haar veel dat hun ouders en grootouders nu worden geëerd met zo’n markeringspaaltje. De graven van de KNIL-militairen worden allemaal voorzien van een markering met het KNIL-embleem. Ook wordt later dit jaar nog een herinneringsplaquette geplaatst bij de ingang van de begraafplaats te Oost-Souburg.

Alex Telehala bij het graf van zijn vader, die vocht als KNIl-soldaat (foto: Peter Urbanus)