Zeeuwse lucht schoon? Helemaal niet, weten de Pientka’s

Het echtpaar Pientka uit ’s Gravenpolder doet momenteel onderzoek naar luchtverontreiniging door houtstook en scheepvaart.

Het is een bekend beeld: toeristen die op de Zeeuwse stranden diep inademen om de frisse, onbedorven lucht in te ademen. ,,Een misvatting”, weet Marleen Pientka uit ’s Gravenpolder. ,,Zeeland is helemaal niet zo schoon. Sterker nog, Zeeland hoort bij de viezere provincies. Je kunt beter ergens in de Randstad frisse lucht opsnuiven.” Marleen zou het moeten weten, ze is opgeleid als chemisch analist. Haar man Dieter heeft chemie gestudeerd. Ze noemen zichzelf burgerwetenschappers. De missie van het duo: aantonen hoe schadelijk voor de gezondheid de gezellige houtkachel is.

,,Dan hebben we het niet eens over de schepen die hier in Vlissingen vlakbij passeren”, valt Dieter zijn vrouw bij. ,,Als je die rookpluimen soms ziet.”

Door het hele land hebben ze gevoelige sensoren geplaatst die de fijnste deeltjes detecteren. Ook in Middelburg en Vlissingen wordt de lucht gemeten. In Vlissingen wil Dieter ook weten wat de invloed van de passerende zeeschepen is. ,,Er wordt in Zeeland en Nederland wel gemeten hoe de luchtkwaliteit is, maar dat is een gemiddelde over een heel gebied. Wij willen meten hoe erg de vervuiling lokaal kan zijn vanwege houtkachels.”

Goed is het nooit. Je hebt alleen slecht en minder slecht” Dieter Pientka

Hoewel een moderne, goed aangelegde houtkachel, voorzien van een goede schoorsteen minder schadelijk is dan een open haard met een te korte schoorsteen, goed is het nooit, vindt Dieter. ,,Je hebt alleen slecht en minder slecht”, doceert hij. Hout stoken is uiteindelijk een chemisch proces waarbij een grote hoeveelheid fijnstof vrijkomt. Hoe kleiner de deeltjes, hoe dieper ze in je longen kunnen doordringen.”

De uiterst verfijnde meetapparatuur hebben de Pientka’s kunnen aanschaffen na een succesvolle crowdfundingsactie. ,,Dieter toont een meter die met behulp van een pompje lucht aanzuigt en de allerkleinste deeltjes waarneemt. ,,Tot een nanometer, zo klein wordt het nog gemeten.” Niet alleen scheepvaart, een houtkachel of een barbecue, maar ook een rokende buurman wordt gemeten.

Bruinkool
Het meten gebeurt over een langere periode om een zo goed mogelijk beeld te krijgen bij wind uit verschillende richtingen. Hoe voornaam de factor wind is, zag Dieter enkele dagen geleden nog. Op de kaart waar de metingen van zijn meetapparaten te zien zijn, sloegen alle meters in het rood. Te danken aan de oostenwind, die de laatste tijd heerst. ,,Dat was verontreiniging uit Oost-Europa, uit Polen bijvoorbeeld. Ze stoken daar echt alles, kolen, bruinkool maar ook erwten worden daar verbrand.”

De verwachting is dat de metingen tot eind november verricht worden. Daarna gaan de gegevens en de gevangen kleinste deeltjes naar een lab voor nader onderzoek.