Moest bulkbedrijf terecht dicht voor verdenking drugshandel? Curatoren maken bezwaar

De curatoren van het failliete Bulk Terminal Zeeland willen toetsen of het sluiten van het bedrijf wel rechtsgeldig is. De burgemeester van Vlissingen, Bas van den Tillaar, besloot in juli dat het bedrijf voor een jaar dicht moest vanwege de verdenkingen van betrokkenheid bij drugssmokkel tegen drie directieleden. Het bezwaar tegen de sluiting werd gisteravond behandeld door de bezwarencommissie van de gemeente Vlissingen.

De burgemeester maakte 10 juli bekend dat hij het terrein van Bulk Terminal Zeeland twee weken later voor een jaar wilde sluiten op basis van de wet Damocles. Dat besluit volgde op een grote politieactie bij het bedrijf en op zes andere locaties waarbij de drie directeuren werden aangehouden. Zij worden door het Openbaar Ministerie ervan verdacht tussen 2017 en 2024 meerdere grote partijen drugs via het overslagbedrijf gesmokkeld te hebben.

Rechtmatigheid

In de zitting van de bezwarencommissie, bestaande uit een groep onafhankelijke juristen, twijfelen de curatoren aan de rechtmatigheid van het besluit. Nog nooit eerder is zo’n groot bedrijf gesloten. Daarom moet volgens hen goed gekeken worden of de sluiting nog noodzakelijk was en of de gevolgen van de sluiting wel in verhouding staan met de verdenkingen.

De Wet Damocles, of formeel artikel 13b van de Opiumwet, geeft burgemeesters de bevoegdheid om woningen of bedrijven te sluiten als aannemelijk is dat die gebruikt worden voor druggerelateerde activiteiten. Dit valt onder bestuursrecht, waarbij minder bewijs nodig is dan in strafzaken. “Een burgemeester hoeft alleen maar aannemelijk te maken dat er sprake was van drugssmokkel”, volgens Michelle Bruijn, universitair hoofddocent aan de Rijksuniversiteit Groningen en gespecialiseerd in de wet Damocles. “Zo’n sluiting is ook niet bedoeld als straf, maar moet vooral de rust herstellen.”

Failliet

Bij een bezwaar kijkt de burgemeester opnieuw naar zijn besluit, met advies van een bezwarencommissie. Daarna kan men nog naar de rechter en de Raad van State. Volgens de curatoren was er na de politieactie nog wel het vertrouwen bij de bank en klanten dat het bedrijf ook zonder de drie directeuren kon blijven bestaan. Maar nadat de burgemeester aankondigde het terrein te sluiten trok de bank de kredieten in en ging het bedrijf failliet.

De feitelijke sluiting van het terrein vond pas plaats na het faillissement, op 24 juli. Volgens de curatoren was de kans op herhaling na het faillissement vrijwel uitgesloten, waardoor er geen noodzaak meer was om te sluiten was. “Daarom had de burgemeester het besluit moeten heroverwegen.” Volgens de gemeente is de sluiting nog steeds noodzakelijk omdat het terrein nog altijd aantrekkelijk is voor criminelen. Er wordt volgens hen daar sinds 2018 drugs gesmokkeld via het terrein. De gemeente stelt dat de sluiting nog helemaal niet effectief is, want nog altijd komen er mensen op het terrein om goederen op te halen. “Van een echte sluiting is nog steeds geen sprake.”

Kans op succes klein

De kans op succes bij de bezwarencommissie acht Damocles-expert Michelle Bruijn niet heel groot. Volgens haar is er bij sluiting van loodsen of terreinen weinig succeskans bij bezwaar. Dit komt met name omdat er geen mensenrechten in het gedrang zijn, zoals bij het sluiten van woningen wel het geval kan is. “Bij bedrijven zijn de gevolgen veel meer financieel van aard en grijpt het minder in op het leven van mensen,” aldus Bruijn. Voor de curatoren is de bezwarencommissie een eerste stap. Zij willen dat het besluit door een rechter wordt getoetst. Daarvoor is het wel nodig dat de bezwarencommissie eerst naar het besluit heeft gekeken.

De directie van Bulk Terminal Zeeland liet tijdens de eerste voorbereidende zitting van de strafzaak al merken dat ze boos en teleurgesteld waren over de sluiting van het terrein. De 59-jarige algemeen directeur beschreef toen hoe gezocht was naar een oplossing om verder te gaan met het bedrijf, zonder de opgepakte directeuren. Volgens hem was er was geen enkel dialoog met de gemeente Vlissingen mogelijk. Het kan nog wel even duren voordat er resultaat is van deze zitting. De bezwarencommissie brengt een advies uit aan de burgemeester. Hij heeft vervolgens nog twaalf weken om een besluit te nemen over het bezwaar.

Afwikkeling faillissement

Ondertussen loopt de afwikkeling van het faillissement gewoon door. Het terrein aan de San Marinoweg in Vlissingen-Oost wordt steeds leger. Wel ligt het nog vol met grote hopen stenen, die onder andere gebruikt worden voor windparken op zee. De sluiting van het terrein maakt het lastig voor bedrijven om hun spullen op te halen. Volgens de curatoren is het alleen tussen negen en vijf op werkdagen mogelijk om het terrein op te komen, maar het werk gaat in de haven 24/7 door. Als een schip een weekend moet blijven liggen jaagt dat bedrijven op enorme kosten, aldus de curatoren: “Dat kan zo honderdduizenden euro’s kosten.”

Vijf bedrijven hebben een ontheffing om goederen van het terrein te halen, maar de gemeente Vlissingen verwacht dat er nog wel nieuwe aanvragen zullen komen om het terrein helemaal leeg te halen. Er lopen gesprekken met North Sea Port, hoe ze het terrein kunnen verkopen. Daarbij worden volgens de curator alle opties open gehouden. “Als het terrein verkocht wordt bestaat er wel de mogelijkheid om de sluiting op te heffen. De drie directeuren zitten nog altijd vast. Op 31 oktober is een volgende voorbereidende zitting.

Dit is een bericht van Omroep Zeeland (foto: Omroep Zeeland)